آندره ساخاروف، فيزيك‏دان برجسته شوروي و پدر اتم اين كشور در 21 مه سال 1921م در مسكو به دنيا آمد. دوران كودكي او مصادف با يك دوره فقر و قحطي ناشي از دوران نقاهت پس از انقلاب روسيه بود. او تحصيلاتش را در شرايط سخت اقتصادي آغاز كرد و پس از فراغت از تحصيل در رشته استخراج فلزات صنايع دفاعي، در يك كارخانه مهمات‏سازي مشغول به كار شد. ساخاروف به مطالعه تئوري‏هاي فيزيك علاقه بيشتري داشت و تمايلي به بزرگان مكاتب ماركسيسم و كمونيسم نشان نمي‏داد. به همين سبب در كنار كارهاي روزمره خود در رشته فيزيك نيز، تحصيلاتش را ادامه داد و از آكادمي علوم شوروي فارغ‏التحصيل گرديد. پس از بمباران هسته‏اي هيروشيماي ژاپن، از سوي كميته حزب كمونيست شوروي، هيأتي مأمور مطالعه در زمينه ساخت بمب‏هاي هسته‏اي شد كه با ابتكار ساخاروف، در سال 1953م، اولين بمب هيدروژني شوروي، توليد و آزمايش شد. اما پس از آزمايش‏هاي پي در پي اين سلاح خطرناك و آشكار شدن اثرات مخرب آن بر محيط زيست، انتقادات ساخاروف از دولت شوروي افزايش يافت و او را به يك ناراضي سياسي تبديل كرد. اين مخالفت‏ها در اواخر عمر استالين و در تمام طول زمام‏داري خروشچف ادامه داشت كه در نهايت به دليل حمايت وي از خلع سلاح هسته‏اي و مبارزه در راه آزادي و حقوق بشر، جايزه صلح نوبل، در سال 1975م به او تعلق گرفت. ساخاروف در سال 1967م نامه سرگشاده‏اي به لئونيد بِرِژنف، رهبر وقت شوروي نگاشت و در آن نسبت به آمارهاي روزافزون زندانيان سياسي و نقض حقوق بشر در شوروي انتقاد نمود. وي كه بعدها از اختناق، نژادپرستي و استبداد داخلي كشور و مجموعه سياست‏هاي مسكو به طور علني انتقاد مي‏كرد، توسط مقامات حكومتي به شهري واقع در 400 كيلومتري شرق مسكو تبعيد شد و مدت هفت سال در تبعيد ماند. با روي كار آمدن گورباچف و ايجاد فضاي باز سياسي در شوروي، ساخاروف از تبعيد بازگشت و در مسكو به عضويت پارلمان اين كشور درآمد. آندره ساخاروف سرانجام در 14 دسامبر سال 1989م در سن 68 سالگي بر اثر حمله قلبي درگذشت.